Wolna Palestyna

01/05/2019

Ciężar tradycji: Dlaczego judaizm nie jest jak inne religie

Filed under: Publicystyka — Wolna Palestyna @ 12:15

Mark Weber

Wielu krytyków Izraela i jego polityki ostro rozróżnia Izrael i jego państwową ideologię – syjonizm z jednej strony, i judaizm albo żydowską religijną tradycję i poglądy, z drugiej.

Antysyjonistyczne grupy o nazwach takich jak „Jewish Voice for Peace” / Żydowski głos za pokojem, albo „Jews for Justice for Palestinians” / Żydzi za sprawiedliwością dla Palestyńczyków, oraz antysyjonistyczne czasopisma jak The Washington Report on Middle East Affairs, podkreślają humanistyczne aspekty żydowskiej tradycji. Nawołują Żydów, by odrzucili syjonizm i przyjęli humanistyczne cechy judaizmu. Takie grupy, mimo że są krytyczne wobec Izraela i jego polityki, uważają, że społeczność żydowska odegrała zasadniczo pozytywną rolę w społeczeństwie, ale że z czasem w XX wieku większość Żydów w jakiś sposób przyjęła syjonizm i jego agresywny etniczny nacjonalizm.

W rzeczywistości często okrutna i arogancka polityka Izraela oraz często aroganckie postawy tego, co nazywa się „izraelskim lobby”, żydowskim lobby lub zorganizowaną społecznością żydowską, nie są aberracją, a raczej są głęboko zakorzenione w żydowskich pismach religijnych i w stuleciach żydowskiej tradycji.

Większość ludzi woli przyjemne mity od nieprzyjemnych prawd i woli wierzyć w to, co jest najbardziej wygodne i przyjemne. To jest jeden z powodów, dlaczego tak wielu z nas lubi myśleć, że wszystkie religie mają wspólne humanistyczne podstawowe wartości, i wszystkie dążą, każda na swój sposób, do tej samej ostatecznej prawdy.

Ale judaizm to nie tylko „inna religia”. Jest wyjątkowa wśród głównych religii świata. Podstawowe wartości i etos judaizmu znacznie różnią się od chrześcijaństwa, islamu i innych wielkich religii.

Chrześcijanie wierzą, że Jezus cierpiał i umarł za wszystkich ludzi, a chrześcijanie są wezwani do szerzenia chrześcijańskiego przesłania dla ludzkości. W ten sam sposób muzułmanie wierzą, że przesłanie Koranu jest przeznaczone dla całej ludzkości i są wezwani do przyprowadzenia wszystkich do islamu.

Ale to nie jest przesłaniem judaizmu. Jego nauki nie są przeznaczone dla wszystkich ludzi. Jego moralność nie jest uniwersalna. Judaizm jest religią dla jednego konkretnego ludu. Religia żydowska opiera się nie na relacji Boga z ludzkością, a raczej na „przymierzu” lub umowie pomiędzy Bogiem a „wybranym” narodem – społecznością znaną jako Żydzi, naród żydowski, Izraelici , Hebrajczycy, czyli „Lud Izraela”.

Jednym z głównych powodów, dla których rola zorganizowanej społeczności żydowskiej stanowi problem w naszym społeczeństwie jest to, że większość amerykańskich Żydów manifestuje silną lojalność wobec obcego kraju, Izraela, który od momentu założenia w 1948 uwikłał się w pozornie niekończące się kryzysy i konflikty z sąsiadami. Ale tu jest inny powód.

Rola społeczności żydowskiej jest również szkodliwa, ponieważ Żydzi są zachęcani do uważania się za odrębnych od reszty ludzkości, a także jako członków wspólnoty o interesach zupełnie odmiennych od wszystkich innych. Ta postawa „my kontra oni” – ta mentalność, która postrzega Żydów jako oderwanych od reszty ludzkości, i którzy nieufnie postrzegają nie-Żydów – jest zakorzeniona w religii żydowskiej i w wiekach tradycji.

Chrześcijanie mają żyć zgodnie z Biblią, a zwłaszcza z naukami Jezusa, które zostały przedstawione w czterech Ewangeliach Nowego Testamentu, tak jak muzułmanie są wezwani do życia zgodnie z Koranem. Podobnie, Żydzi powinni żyć zgodnie z zasadami określonymi w hebrajskich księgach, w „Tanakh”, która jest również znana jako Stary Testament. Pisma te mówią, jak Żydzi powinni myśleć o sobie i jak powinni wchodzić w interakcję z nie-Żydami.

Głównym przesłaniem pism hebrajskich jest to, że Żydzi są bosko „wybranym” ludem – unikalną społecznością, inną od reszty ludzkości. W Księdze Powtórzonego Prawa czytamy na przykład: „Ty bowiem jesteś narodem poświęconym Panu, Bogu twojemu. Ciebie wybrał Pan, Bóg twój, byś spośród wszystkich narodów, które są na powierzchni ziemi, był ludem będącym Jego szczególną własnością”.

Pisma żydowskie odnoszą się również do Żydów lub Hebrajczyków jako „ludu, który mieszka samotnie”, lub w innym tłumaczeniu, jako „lud mieszkający samotnie, a nie liczący się wśród narodów”. W Księdze Wyjścia czytamy o Żydach jako o ludziach „innych … od całej reszty, którzy są na powierzchni ziemi”.

Pisma wyjaśniają też, że jeśli Żydzi zachowają „przymierze” i utrzymają swoją odrębność od wszystkich innych, będą nagrodzeni wielkim bogactwem i siłą nad innymi narodami. W Pwt Żydzi mają obietnicę, że Bóg „wywyższy cię ponad wszystkie narody ziemi”, i że „zobaczą wszystkie narody ziemi, że imię Pana zostało wezwane nad wami, i będą się ciebie lękały”. W innym wersecie Bóg mówi do Żydów: „Bo Pan, Bóg twój, pobłogosławił ci tak, jak ci to powiedział. Będziesz pożyczał wielu narodom, a sam od nikogo nie będziesz pożyczał; będziesz panował nad wieloma narodami, a one nad tobą nie zapanują”.

W Księdze Rodzaju czytamy: „Niechaj tobie Bóg użycza rosy z niebios i żyzności ziemi, obfitości zboża i moszczu winnego. 29 Niechaj ci służą ludy i niech ci pokłon oddają narody”. W innym fragmencie Pwt Bóg obiecuje Żydom: „dam tobie miasta wielkie i bogate, których nie budowałeś, 11 domy pełne wszelkich dóbr, których nie zbierałeś, wykopane studnie, których nie kopałeś, winnice i gaje oliwne, których nie sadziłeś…”

W Księdze Izajasza czytamy: 10 Cudzoziemcy odbudują twe mury, a ich królowie będą ci służyli…12 Bo naród i królestwo, które by ci nie służyły, wyginą… 14 I pójdą do ciebie z pokłonem synowie twoich ciemięzców, i padną do twoich stóp wszyscy, co tobą wzgardzili… 5 Staną obcokrajowcy, by paść waszą trzodę, cudzoziemcy będą u was orać i uprawiać winnice… Zużyjecie bogactwo narodów, dobrobyt ich sobie przywłaszczycie”.

W Księdze Jozuego czytamy: „13 Dam wam ziemię, około której nie trudziliście się, i miasta, których wyście nie budowali, a w nich zamieszkaliście. Winnice i drzewa oliwne, których nie sadziliście, dają wam dziś pożywienie”. I w Psalmach Bóg mówi do Żydów: 8 Żądaj ode mnie, a dam ci narody w dziedzictwo i w posiadanie Twoje krańce ziemi. 9 Żelazną rózgą będziesz nimi rządzić i jak koło garncarskie ich pokruszysz”.

Kodeks moralny przedłożony w pismach hebrajskich nakazuje jeden standard dla „narodu wybranego”, i inny dla nie-Żydów. Trzymając się tej etnocentrycznej moralności, Żydom mówi się, że muszą dyskryminować nie-Żydów. W Pwt Bóg nakazuje Żydom: 20 Nie będziesz żądał od brata swego odsetek z pieniędzy, z żywności ani odsetek z czegokolwiek, co się pożycza na procent. 21 Od obcego możesz się domagać, ale od brata nie będziesz żądał odsetek”.

Wiele fragmentów pism hebrajskich – zwłaszcza księgi Jozuego, Liczb i Powtórzonego Prawa – mówią o ludobójczych, masowych mordach nie-Żydów. Żydowski Bóg wielokrotnie wzywa swój lud wybrany do zagłady nie-Żydów. Żydowskie pisma są prawdopodobnie najstarszym historycznym zapisem systematycznego ludobójstwa.

W Pwt 7 czytamy: „1 Gdy Pan, Bóg twój, wprowadzi cię do ziemi, do której idziesz, aby ją posiąść, usunie liczne narody przed tobą: Chetytów, Girgaszytów, Amorytów, Kananejczyków, Peryzzytów, Chiwwitów i Jebusytów: siedem narodów liczniejszych i potężniejszych od ciebie. 2 Pan, Bóg twój, odda je tobie, a ty je wytępisz, obłożysz je klątwą, nie zawrzesz z nimi przymierza i nie okażesz im litości… 16 Wytępisz wszystkie narody, które ci daje Pan, Bóg twój. Nie zlituje się twoje oko nad nimi”.

W Księdze Estery czytamy: „ 5 Tak pokonali Żydzi wszystkich swoich wrogów przez uderzenie mieczem, przez zabójstwa i zagładę, i zrobili z nienawidzącymi ich wszystko, co chcieli. 6 Na zamku w Suzie zabili Żydzi i wycięli pięciuset mężczyzn… 16 Reszta Żydów, którzy mieszkali w państwach króla, zgromadziła się i stanęła w obronie swego życia. I uwolnili się od wrogów, i zabili nienawidzących ich siedemdziesiąt pięć tysięcy…”

W innym miejscu Pwt czytamy:

4W tym czasie zdobyliśmy wszystkie jego miasta, nie było grodu nie zajętego: sześćdziesiąt miast i cały obszar Argob, królestwo Oga w Baszanie. 5 To wszystko są miasta obwarowane wysokimi murami, potężnymi bramami i zaworami, nie licząc wielu miast otwartych. 6 Obłożyliśmy je klątwą, jak uczyniliśmy Sichonowi, królowi Cheszbonu; klątwie podlegało miasto, mężczyźni, kobiety i dzieci. 7 A wszystkie zwierzęta i łup z miasta zostawiliśmy dla siebie”.

[Ang: I zdobyliśmy wszystkie jego miasta w tym czasie i całkowicie zniszczyliśmy każde miasto, mężczyzn, kobiety i dzieci; nie pozostawiliśmy żadnego; tylko bydło, które wzięliśmy jako łup dla siebie, łup z miast, które zdobyliśmy.]

W Pwt 20 czytamy:

10 Jeśli podejdziesz pod miasto, by z nim prowadzić wojnę, [najpierw] ofiarujesz mu pokój, 11 a ono ci odpowie pokojowo i bramy ci otworzy, niech cały lud, który się w nim znajduje, zejdzie do rzędu robotników pracujących przymusowo, i będą ci służyli. 12 Jeśli ci nie odpowie pokojowo i zacznie z tobą wojować, oblegniesz je. 13 Skoro ci je Pan, Bóg twój, odda w ręce – wszystkich mężczyzn wytniesz ostrzem miecza. 14 Tylko kobiety, dzieci, trzody i wszystko, co jest w mieście, cały łup zabierzesz i będziesz korzystał z łupu twoich wrogów, których ci dał Pan, Bóg twój. 15 Tak postąpisz ze wszystkimi miastami daleko od ciebie położonymi, nie będącymi własnością pobliskich narodów. 16 Tylko [ang: a] w miastach należących do narodów, które ci daje Pan, twój Bóg, jako dziedzictwo, niczego nie zostawisz przy życiu”.

W Księdze Jozuego czytamy ten przerażający tekst:

„24 Gdy Izraelici pobili mieszkańców Aj na otwartym polu, na pastwisku, po którym ich ścigano, i gdy wszyscy oni aż do ostatniego polegli od miecza, cały Izrael zwrócił się przeciw Aj i poraził je ostrzem miecza. 25 Ogółem poległych tego dnia, mężczyzn i kobiet, było dwanaście tysięcy, czyli wszyscy mieszkańcy Aj. 26 Jozue zaś nie cofnął ręki, w której trzymał oszczep, dopóki nie zgładzono, na skutek obłożenia klątwą, wszystkich mieszkańców Aj. 27 Tylko bydło i łupy z tego miasta rozdzielili między siebie Izraelici zgodnie z poleceniem Pana, danym Jozuemu. 28 A Jozue spalił Aj i uczynił z niego rumowisko na wieki, pustkowie aż do dnia dzisiejszego”.

W Jozue 20 czytamy:

28 Tego samego dnia Jozue zdobył Makkedę i pobił ją ostrzem miecza, króla zaś jej i wszystkich żywych w mieście obłożył klątwą, tak że nikt nie ocalał. A z królem Makkedy postąpił tak, jak z królem Jerycha.

29 Następnie Jozue z całym Izraelem udał się z Makkedy do Libny i natarł na Libnę. 30 I wydał ją Pan w ręce Izraela wraz z jej królem; zdobyli ją ostrzem miecza i zabili wszystkich żyjących, tak że nikt nie ocalał; a z królem jej postąpił tak, jak postąpił z królem Jerycha.

40 W ten sposób Jozue podbił cały kraj: wzgórza i Negeb, Szefelę, i stoki górskie i wszystkich ich królów. Nie pozostawił nikogo przy życiu i obłożył klątwą wszystko, co żyło, jak rozkazał Pan, Bóg Izraela. 41 Jozue pobił ich pod Kadesz-Barnea aż do Gazy, cały kraj Goszen aż do Gibeonu”.

Na przestrzeni wieków nastąpiły oczywiście istotne zmiany w postawach i zachowaniach społeczności żydowskiej. Dzisiaj Żydzi nie przestrzegają wszystkich zasad i nakazów ustanowionych w ich religijnych pismach. Na przykład nie zabijają kobiet złapanych na cudzołóstwie, ani nie zabijają nikogo, kto pracuje w szabat, ani nie zabijają nikogo, kto przeklnie ojca czy matkę.

Jednocześnie to brzemię tradycji jest ciężkie, zwłaszcza gdy opiera się na pismach uznawanych za święte. Coś o postawie odrębności, wybraństwa i wyższości ustanowionej w hebrajskich pismach świętych utrzymuje się do chwili obecnej i przejawia się w polityce Izraela i zorganizowanej społeczności żydowskiej.

Dla niektórych ortodoksyjnych przywódców żydowskich „lud wybrany” nie jest jedynie grupą wyższą czy uprzywilejowaną. Uważają Żydów i nie-Żydów za praktycznie różne gatunki.

Rabin Menachen Schneerson, „Lubovitcher Rebbe”, który kierował Ortodoksyjnym Ruchem Chabad i miał wielki wpływ w Izraelu jak i w USA, wyjaśnił:

„Różnica między osobą żydowską i nieżydowską wynika z powszechnego wyrażenia ‚różnijmy się’. Tak więc nie mamy tu przypadku głębokiej zmiany, w której dana osoba jest jedynie na wyższym poziomie, a raczej mamy „różnicowanie” między całkowicie innymi gatunkami. To należy powiedzieć o ciele: ciało osoby żydowskiej ma zupełnie inną jakość niż ciało [członków] wszystkich innych narodów świata … Cała rzeczywistość nie-Żyda jest tylko marnością. Jest napisane: ‚Staną obcokrajowcy, by paść waszą trzodę’ (Iza 61:5). Całe stworzenie [nie-Żydów] istnieje tylko przez wzgląd na Żydów…”

Rabin Kook the Elder / Starszy, inny wpływowy i szanowany żydowski lider, wyraził podobny pogląd: „Różnica między żydowską duszą a duszami nie-Żydów – wszystkie na innych poziomach – jest większa i głębsza niż różnica między ludzką duszą a duszami bydła”.

Rabin Ovadia Yosef, jeden z najwybitniejszych i wpływowych żydowskich liderów religijnych, mówi, że nie-Żydzi (Goje) istnieją jedynie, by służyć Żydom: „Goje urodzili się tylko, by nam służyć” – powiedział rabin Yosef w homilii w październiku 2010. „Bez tego nie ma dla nich miejsca na świecie – tylko by służyć ludowi Izraela”.

Opinię o tym, że Żydzi są innym narodem, którego głównym celem jest Izrael i społeczność żydowska, otwarcie potwierdził Elliott Abrams, amerykańsko-żydowski uczony, były starszy doradca prezydenta George’a W. Busha w kwestii „globalnej strategii demokratycznej”, i w 2006 był ważnym doradcą w sprawach Bliskiego Wschodu amerykańskiego sekretarza stanu.

W książce Wiara czy strach: jak Żydzi mogą przeżyć w chrześcijańskiej Ameryce / Faith or Fear: How Jews Can Survive in Christian America, Abrams pisze: „Poza ziemią Izraela, nie ma wątpliwości, że Żydzi, wierni przymierzu między Bogiem i Abrahamem, mają się wyróżniać od narodów, w których żyją. Istotą bycia Żydem jest oddzielenie – z wyjątkiem Izraela – od reszty populacji”. „Judaizm i żydowski sposób życia” – pisze Abrams – nie jest „całkowicie dobrowolny, ponieważ Żyd rodzi się w społeczności przymierza z obowiązkami wobec Boga. Żydzi” – kontynuuje – „są w stałym przymierzu z Bogiem i z ziemią Izraela i jego ludem. Ich zaangażowanie nie osłabnie, jeśli rząd izraelski będzie realizował niepopularną politykę…”

Wiele razy w historii Żydzi mieli wielką władzę, by dalej realizować grupowe interesy, które są inne i często sprzeczne z interesami ludności nieżydowskiej, wśród której żyją. Stwarza to z natury niesprawiedliwą i niestabilną sytuację, która zbyt często kończyła się traumatycznym konfliktem między Żydami i nie-Żydami.

W naszym wieku pozornie nierozwiązywalny konflikt na Bliskim Wschodzie jest czymś więcej niż tylko problemem syjonizmu, polityki czy sporu o ziemię. Często arogancka polityka Izraela, a zwłaszcza jej nieludzkie traktowanie nie-Żydów, ma swoje korzenie w wielowiekowych postawach, które występują w starożytnych żydowskich pismach religijnych.

The Weight of Tradition: Why Judaism is Not Like Other Religions

Tłum. Ola Gordon
https://chomikuj.pl/OlaGordon

_______________________________________

„Ziemię, do której przybywasz jako przychodzień… dam tobie i twojemu potomstwu na wieczne posiadanie.”

„Tak mówi Pan Bóg: „Oto skinę ręką na pogan i między ludami podniosę mój sztandar. I odniosą twych synów na rękach, a córki twoje na barkach przyniosą. I będą królowie twymi żywicielami, a księżniczki ich twoimi mamkami. Twarzą do ziemi pokłon ci będą oddawać i lizać będą kurz z twoich nóg.”
Izajasza 49, 22-23

„I stawią się obcy, aby paść wasze owce, a cudzoziemcy będą waszymi oraczami i winiarzami, a Wy będziecie nazwani kapłanami Pana, sługami naszego Boga mianować was będą; zużyjecie bogactwa narodów i w ich sławę odziewać się będziecie.”
Izajasza 61, 5-6

“Przyjdą do ciebie i będą twoimi; chodzić będą za tobą w kajdanach; na twarz przed tobą będą padać i mówić do ciebie błagalnie.”
Izajasza 45, 14

„Ja wzmocnię cię i rozmnożę cię bardzo. Z ciebie wyjdą królowie i będą rządzić wszędzie, gdzie tylko dojdą ludzkie ślady. Twemu potomstwu dam całą ziemię pod niebem i będą rządzić wszystkimi narodami, tak jak będą tego pragnęli…”
Jub. 32, 18-19

„Wytracisz więc wszystkie narody, które twój Bóg, Jahwe, wyda tobie. Nie będziesz znał litości nad nimi.”
Powtórzonego prawa 7, 2

„Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić. Zaprawdę bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni.”

TrackBack URI

Stwórz darmową stronę albo bloga na WordPress.com.

%d blogerów lubi to: